وزارت جهاد کشاورزی یکی از مهم‌ترین برنامه‌های خود برای توسعه کشاورزی در کشور و کاهش واردات را اصلاح الگوی کشت در اراضی کشاورزی با اولویت کالاهای اساسی قرار داده است.
به گزارش ایانا، «روزنامه ایران» از تلاش وزارت جهاد کشاورزی برای کاهش واردات کالاهای اساسی گزارش می‌‌دهد: این طرح در سال گذشته به دلیل همزمانی با شروع به کار دولت سیزدهم در دستور کار قرار نگرفت و علناً وزارت جهاد کشاورزی تصمیم گرفت با بررسی همه‌جانبه این طرح آن را به اجرا درآورد. از طرف دیگر دولت نیز برای تأمین امنیت غذایی در کشور از این برنامه حمایت کرده است به طوری که چندی پیش سید ابراهیم رئیسی، رئیس جمهور کشورمان در نشست مسئولان و نیروهای ستادی در وزارتخانه جهاد کشاورزی گفت: مهم‌ترین مأموریت وزارت جهاد کشاورزی امنیت غذایی پایدار کشور است؛ باید بتواند غذایی سالم، با کیفیت و ارزان با نگاه به خودکفایی و استقلال کشور داشته باشد. لذا تأکید می‌‌کنم که به نیروهای انسانی کارآمد انقلابی با انگیزه تحولی در حفظ امنیت غذایی در وزارتخانه، فرصت و اجازه فعالیت دهید.
رئیسی افزود: البته رویکرد اصلی باید اصلاح الگوی کشت باشد و نیز اصلاح الگوی مصرف آب که با مصرف کمتر آب، محصول بهتر و بیشتری داشته باشد.
افزایش 18 درصدی تولید محصولات کشاورزی با اجرای الگوی کشت
با حساس شدن امنیت غذایی در دنیا، سر و سامان دادن به برنامه‌های کشاورزی در راستای امنیت غذایی اهمیت بیشتری یافته که همه دنیا به‌ویژه پس از شیوع ویروس کرونا و جنگ اوکراین و روسیه تلاش خود را در این زمینه دو چندان کرده‌اند و دولت هم برنامه‌های خود را روی این مسأله متمرکز کرده است.
با وجود ابلاغ مجلس این طرح 13 سالی است که هنوز اجرایی نشده ولی با این حال وزارت جهاد کشاورزی با اجرای آن قصد دارد تمرکز خود را روی محصولات اساسی بگذارد و از کشت محصولات آب بر به سمت کشت محصولات ارزشمندی چون گندم حرکت کند.یکی از دلایل این امر این است که مشکل عمده کشاورزی کشور در سال‌های گذشته، وابستگی بیش از اندازه به محصولات اساسی نظیر گندم، برنج، دانه روغنی، خوراک دام و گوشت و غیره بود که ارزش تولید 125 میلیون تن محصولات کشاورزی کشور را کمرنگ می‌‌کرد.آن طور که مسئولان وزارت جهاد کشاورزی می‌‌گویند با اجرای این طرح شاهد آن خواهیم بود که کشت محصولات کشاورزی تا ۱۸ درصد افزایش می یابد و به ۱۵۲ میلیون تن خواهد رسید، همچنین 13 درصد مصرف آب کاهش مییابد.
آغاز اجرای الگوی کشت در کشور از پاییز
پیش از این نیز محمد قربانی، معاون برنامهریزی و اقتصادی وزارت جهاد کشاورزی در گفتوگو با «ایران» در خصوص زمان اجرایی شدن الگوی کشت در کشور گفت: امیدواریم از سال زراعی جاری در مهرماه الگوی کشت را در سراسر کشور به اجرا درآوریم.
قربانی اظهار کرد: در وزارت جهاد کشاورزی به صورت همزمان و به موازات هم دو عملیات را برای اجرایی کردن الگوی کشت در سراسر کشور جلو می‌‌بریم.
وی افزود: ابتدا از معاونت زراعت وزارت جهاد کشاورزی خواسته‌ایم که برنامه‌ها، میزان تولید و تنوع کشت محصولات کشاورزی بهاره را تهیه کرده و بلافاصله برنامه‌های خود را برای تولید و تنوع کشت پاییزه به وزارتخانه اعلام کنند.
معاون برنامهریزی و اقتصادی وزارت جهاد کشاورزی اظهار کرد: قصد داریم صرفاً به افزایش نرخ خرید تضمینی محصولات کشاورزی برای رشد تولید و خودکفایی اکتفا نکنیم چون این تورم قیمتی به ضرر مصرف‌کنندگان است به همین دلیل به کشت قراردادی خواهیم پرداخت.
قربانی در ادامه یادآور شد: برای اولین بار در تاریخ ایران به همین منظور 200 میلیارد تومان یارانه برای کشت سویا اختصاص دادیم و به ازای هر هکتار کاشت و میزان عملکرد محصول یارانه بیشتری به کشاورز اختصاص مییابد به همین دلیل بهره‌وری در بخش کشاورزی افزایش خواهد یافت. وی افزود: اگر می‌‌خواهیم الگوی کشت در کشور اجرا شود باید کشاورزی قراردادی، قیمت‌گذاری و سیاست‌های حمایتی همه با هم عمل کرده تا بهترین تولید و بهره‌وری در بخش ایجاد شود.
معاون وزیر جهاد کشاورزی خاطرنشان کرد: الگوی کِشتی که ما تدوین کردیم متمرکز بر کالاهای اساسی است، شامل گندم، جو، سویا، پنبه، ذرت دانه ای، چغندر قند، کلزا و عدس که ان شاءالله از پاییز امسال اجرا خواهد شد، البته دو مسأله داریم، یکی آنکه در بودجه سال ۱۴۰۲ تسهیلات برای کشاورزی قراردادی در نظر گرفته شود که حداقل ۴۰ همت نیاز داریم و نیز یارانه کاشت برای تشویق کشاورزان که این الگو (کشت) را عملیاتی کنند. یکی از دلایل این امر، این است که مشکل عمده کشاورزی کشور در سال‌های گذشته، وابستگی بیش از اندازه به محصولات اساسی نظیر گندم، برنج، دانه روغنی، خوراک دام و گوشت و غیره بود که ارزش تولید 125 میلیون تن محصولات کشاورزی کشور را کمرنگ می‌‌کرد.
اجرای الگوی کشت پس از 13 سال در کشور
مهدی سروی، کارشناس کشاورزی و امنیت غذایی در گفتوگو با «ایران» در این خصوص اظهار کرد: خوشبختانه اجرای الگوی کشت در کشور پس از 13 سال قرار است در سال زراعی آینده (مهرماه سال‌جاری) اجرایی شود.
وی افزود: مصوبه الگوی کشت محصولات کشاورزی در سال 88 توسط مجلس شورای اسلامی به وزارت جهاد کشاورزی ابلاغ شد اما طی این سال‌ها این وزارتخانه نتوانست آن را عملیاتی کند.
این کارشناس کشاورزی و امنیت غذایی خاطرنشان کرد: بدون شک اجرای این طرح در کشور امنیت غذایی و تولید پایدار محصولات کشاورزی را تضمین می‌کند و از طرف دیگر برای حفاظت منابع پایه و افزایش بهره‌وری عوامل تولید، ضروری است.
سروی گفت: اجرا نشدن این طرح طی سالیان اخیر سبب شد در برخی از سال‌ها با فراوانی محصولاتی از جمله سیب‌زمینی و گوجه‌فرنگی روبه‌رو شویم، به طوری که به دلیل نداشتن بازارهای صادراتی و صنایع تبدیلی کافی در کشور، این محصولات تلف و کشاورزان با زیان گسترده‌ای روبه‌رو شدند. وی افزود: از طرف دیگر شاهد آن بودیم که در همان برهه با کمبود محصول دیگری در بازار روبه‌رو بودیم و مصرف‌کنندگان به همین دلیل با مشکلات زیادی برای تأمین این محصول کشاورزی مواجه بودند.
این کارشناس کشاورزی و امنیت غذایی تصریح کرد: دولت سیزدهم برای خودکفایی در بسیاری از کالاهای کشاورزی و محصولات اساسی نباید صرفاً بر خرید تضمینی اکتفا کند به همین دلیل اجرای این طرح در پاییز سال‌جاری را باید به فال نیک گرفت.
رفع دغدغه کشاورزان با اجرای الگوی کشت
محمد جواد عسگری، رئیس کمیسیون کشاورزی مجلس شورای اسلامی نیز در این باره تأکید کرد: در وضعیت فعلی اجرای الگوی کشت ناقص است ،بنابراین اگر قرار است الگوی کشوررا به معنای واقعی اجرا کنیم، حتماً باید خروجی‌های خوبی داشته باشیم، به طوری که کشاورزان هیچ گونه دغدغه‌ای برای کشت محصولات کشاورزی خود نداشته باشند.
وی افزود: در مجموع ظرفیت‌ها و قابلیت‌های کشاورزی کشور به لحاظ اقلیم، آب و خاک ظرفیت بی نظیری برای کشت محصولات مختلف کشاورزی است، ضمن اینکه کشاورزان و تولیدکنندگان پیشرودر کشور، ظرفیت‌ها و قابلیت‌های بی نظیری هستند که اگر در قالب یک نقشه راه که همان اجرای الگوی کشت است، حرکت کنیم طبیعتاً خروجی بسیار خوبی برای بخش کشاورزی کشور به همراه خواهد داشت.