داستان خشک شدن و آبگیری تالاب بین المللی جازموریان طی سال های اخیر بارها تکرار شده
و در این میان جوامع بومی منطقه بیشترین آسیب را متحمل شده اند.
خبرگزاری مهر – گروه استان ها:
تالاب بین المللی جازموریان بزرگ ترین حوضه آبریز کرمان محسوب می شود
این تالاب در جنوبی ترین بخش استان و هم مرز با سیستان و بلوچستان قرار دارد
و نام هر دو نیز در لیست بحرانی ترین استان های کشور از نظر منابع آبی قرار گرفته است.
زندگی بسیاری از مردم بومی و روستاییان اطراف جازموریان به این تالاب بستگی دارد
و خشک شدن آن به معنی خالی شدن روستاها از جمعیت، از دست رفتن هزاران فرصت شغلی و در نهایت مهاجرت روستاییان در یکی از محروم ترین مناطق کشور است.
خرید و فروش محصولات کشاورزی در سروبان
جازموریان سر از خاک برداشت – کرمان دومین کانون بزرگ ریزگردهای در کشور
مهم ترین عوامل خشک شدن این تالاب در سال های اخیر؛
احداث سدهای کوچک و بزرگ در بالادست، برداشت بی رویه آب از منابع زیرزمینی،
تغییرات اقلیمی و تبخیر بی رویه آب است.
طی دو سال اخیر؛ پس از بیش از یک دهه خشک سالی مطلق و تبدیل شدن بستر جازموریان به بیابانی که در بهترین حالت چراگاه شترها شده بود؛
این حوضه آبریز در فصل زمستان و بهار آبگیری می شود
اما در نیمه های فصل تابستان به دلیل عدم ورود آب به تالاب بار دیگر به کلی خشک می شود
و همین بستر خشکیده در کنار بیابان های شرق کرمان این استان را به دومین کانون بزرگ ریزگردها در ایران تبدیل می کند.
با تلاش فعالان محیط زیست و رسانه ها در سال های اخیر کارگروه احیا این تالاب آغاز به کار کرد
ولی در طول تمام سال های فعالیت این کارگروه عملا هیچ گام موثری برداشته نشده
و این باران های اسفندماه و فروردین ماه بوده که باعث آبگیری جازموریان شده است.
حالا منابع محلی از آبگیری ۱۰۰ درصدی تالاب خبر می دهند،
نکته امیدوارکننده این است که طی سال های اخیر برای نخستین بار است که جازموریان به صورت کامل آبگیری می شود
اما خبر ناامیدکننده این است که :
در این تالاب که به احتمال فراوان در تابستان به کلی خشک می شود هیچ خبری از گونه های آبزی جانوری و گیاهی نیست
و آبگیری سال جاری تنها سودی که دارد تغذیه سفره های آب زیرزمینی منطقه است.
حالا منابع محلی از آبگیری ۱۰۰ درصدی تالاب خبر می دهند،
نکته امیدوار کننده این است که طی سال های اخیر برای نخستین بار است که جازموریان به صورت کامل آبگیری می شود
در سال جاری با افزایش بی سابقه بارندگی در کرمان خبرهای خوب از دورترین منطقه جغرافیایی استان به گوش مردم رسید
و حالا آبگیری جازموریان طبق اعلام آب منطقه ای استان کرمان ۱۰۰ درصد شده است.
جازموریان سر از خاک برداشت – سخنان شاکری در این باره
مدیرکل حفاظت محیط زیست استان کرمان در گفتگو با مهر می گوید که روند آبگیری این تالاب همچنان ادامه دارد
و امیدواریم که شاهد احیا دائمی جازموریان باشیم.
مرجان شاکری افزود:
جازموریان مهم ترین منبع آبگیری منابع آب زیرزمینی است
و موجب افزایش رطوبت و کاهش بروز ریزگردها در زمانی می شود که تالاب آبگیری شده
و دارای رطوبت است، از سوی دیگر آبرفت های ناشی از سیلاب بعد از خشک شدن تالاب موجب تشدید ریزگردها می شود.
۲۵ درصد ریزگردهای کشور از جازموریان نشات می گیرد
وی با اشاره به اینکه ۲۵ درصد ریزگردهای کشور از جازموریان نشات می گیرد گفت:
باید اقدامات و گام های عملی بین دستگاهی برای احیا این تالاب برداشته شود.
وی یکی از مهم ترین عوامل آبگیری جازموریان را رهاسازی حق آبه در سدهای بالادست دانست و بیان کرد:
روند رهاسازی حق آبه جازموریان باید در تمام فصول سال به صورت متناوب انجام شود و در این صورت جازموریان با مشکل مواجه نخواهد شد.
روند رها سازی حق آبه جازموریان باید در تمام فصول سال به صورت متناوب انجام شود
و در این صورت جازموریان با مشکل مواجه نخواهد شد
تالاب جازموریان قبل از خشک شدن شامل دریاچه مرکزی، باتلاق اطراف دریاچه و مراتع گسترده جاز اطراف حوضه آبگیر می شود،
این تالاب سه هزار و ۳۰۰ کیلومترمربع مساحت دارد و ۵۱ درصد آن در کرمان و ۴۹ درصد دیگر در سیستان و بلوچستان قرار دارد
و با توجه به اینکه نیمی از جمعیت کرمان در جنوب استان زندگی می کنند در صورت خشک شدن جازموریان نیمی از جمعیت استان در کنار شهرستان های شمالی هرمزگان و غربی سیستان و بلوچستان تحت تاثیر ریزگردها قرار می گیرند.
وعده های مسئولان عملی نشده و باران به فریاد جازموریان رسیده است
نماینده مردم پنج شهرستان جنوبی استان کرمان در مجلس در گفتگو با مهر می گوید:
تالاب جازموریان طی سال های اخیر با بحران مواجه بوده است
و تنها بعد از بارندگی ها و لبریز شدن سدها شاهد باز شدن دریچه های سدها و آبگیری تالاب هستیم.
احمد حمزه بیان کرد:
سال ها از سوی مسئولان برای احیای جازموریان وعده هایی داده می شود اما عملا اقدامی برای جلوگیری از خشک شدن تالاب انجام نشده است.
وی تصریح کرد:
مهم ترین عامل خشک شدن جازموریان عدم اختصاص حق آبه، خشک سالی و برداشت بی رویه از آب های زیرزمینی است
که در صورت عدم مدیریت اکوسیستم جنوب استان کرمان تحت تاثیر قرار می گیرد.
مهمترین عامل خشک شدن جازموریان عدم اختصاص حق آبه، خشکسالی و برداشت بی رویه از آب های زیرزمینی می باشد
وی ادامه داد:
احیای موقت جازموریان به دلیل بارندگی و بروز سیلاب در جنوب کرمان است
که این روند نمی تواند در بلندمدت به اقتصاد مردم بومی منطقه که اکثرا کشاورز و دامدار هستند کمک کند.
حمزه گفت:
شغل مردم کشاورزی است و نمی توان جلوی کشاورزی را گرفت بلکه باید اصلاح الگوی کشت و آبیاری مکانیزه در دستور کار قرار گیرد.
وی با اشاره به اینکه قرار بود طرح احیای دریاچه ارومیه در جازموریان نیز اجرا شود گفت:
عملا هیچ اتفاقی در این زمینه روی نداده است.