مدیریت تلفیقی، کلید کنترل آفات کلزا

خوزستان- ایانا- عضو هیئت‌علمی مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی خوزستان، با اشاره به آسیب‌پذیری محصول کلزا در برابر آفات در تمامی مراحل رشد، بر لزوم مدیریت بهینه این آفات تأکید کرد.

هشدار کارشناسان درباره تهدید آفات به محصول کشاورزی کلزا در ایران

افروز فارسی، پژوهشگر کشاورزی، در گفت‌وگو با خبرنگار ایانا نسبت به تهدید جدی آفات به محصول کشاورزی کلزا در تمام مراحل رشد، از جوانه‌زنی تا رسیدگی غلاف‌ها، هشدار داد. این تهدیدات می‌توانند بر تولید محصول در ایران تاثیر منفی بگذارند.

به گفته وی، آفات در دو مرحله رویشی و زایشی به این محصول کشاورزی ارزشمند حمله می‌کنند. آفات مرحله رویشی، که در فصل‌های پاییز و زمستان فعال هستند، از زمان بذرپاشی تا آغاز غنچه‌دهی، اندام‌های رویشی کلزا را هدف قرار می‌دهند. پرندگان، سوسک‌های کک‌مانند، سوسک برگ‌خوار منداب، سرخرطومی‌های ساقه‌خوار و بید کلم از مهم‌ترین آفات این مرحله هستند.

آفات مرحله زایشی نیز از اواخر زمستان تا اواسط بهار، یعنی از زمان غنچه‌دهی تا تشکیل غلاف، فعالیت خود را آغاز می‌کنند. شته‌های مومی و خردل کلزا، سوسک‌های گرده‌خوار و سنک بذرخوار کلزا از جمله آفات مهم این مرحله به شمار می‌روند. لازم به ذکر است که انواع بسته‌بندی محصول کلزا پس از برداشت، در حفظ کیفیت آن تاثیرگذار است.

سوسک کک کلزا از آفات مهم مرحله گیاهچه‌ای است و بارزترین علامت خسارت آن، ایجاد سوراخ‌های ریز روی گیاهچه‌ها و برگ‌های اولیه در فصل پاییز است. تأخیر در کاشت، عدم رعایت تراکم کاشت و روزهای گرم و آفتابی در اوایل مرحله رویشی از عوامل افزایش خسارت این آفت هستند.

در مرحله قبل از برداشت، سنک کلزا با تغذیه از بذرهای ریخته‌شده، جمعیت بالایی پیدا می‌کند و پس از تکمیل تغذیه، به مزارع مجاور حمله کرده و خسارت‌های زیادی وارد می‌کند. این موضوع می‌تواند بر قیمت محصول در بازار تاثیر بگذارد.

راهکارهای پیشگیری و مدیریت آفات کلزا

برای پیشگیری و مدیریت خسارت آفات، ضدعفونی بذر کلزا با سموم مجاز و پایش و ردیابی آفات با استفاده از کارت‌های زرد چسبنده توصیه می‌شود. انجام عملیات به‌زراعی شامل رعایت میزان بذر مصرفی، زمان کاشت، تناوب زراعی، حذف علف‌های هرز و کشت گیاهان تله مانند آفتاب‌گردان، گل جعفری و کلم چینی در حاشیه مزارع به‌ویژه در مرحله گل‌دهی کلزا برای مدیریت بهینه آفات ضروری است. این اقدامات می‌توانند به افزایش تولید محصول در ایران کمک کنند.

با توجه به فعالیت بالای حشرات مفید گرده‌افشان، پارازیتوئیدها و شکارگرها در مزرعه، لازم است از استفاده بی‌رویه سموم خودداری شود و در صورت ضرورت، باید از سموم کم‌خطر و با میزان مصرف کمتر استفاده کرد. رعایت کلیه اصول ایمنی برای حفظ حشرات گرده‌افشان به‌ویژه زنبورهای عسل ضروری است.

با اتخاذ تدابیر مناسب، می‌توان ضمن حفظ کیفیت و کاهش خسارات، به خرید عمده محصول از بهترین تامین‌کنندگان و صادرات محصول با کیفیت دست یافت. لازم به ذکر است که قیمت محصول امروز و قیمت محصول در سال 1403 تحت تاثیر عوامل مختلفی از جمله میزان تولید و تقاضا تعیین می‌شود. مصرف محصول کلزا در صنایع مختلف نیز بر قیمت آن تاثیرگذار است.