مصاحبه مفصل سروبان با روزنامه وطن امروز درباره رنج کشاورز، گنج دلال

نظام توزیع تولید در حوزه کشاورزی اصلاح نشده است و همچنان کشاورزان را متضرر میکند

استفاده از ظرفیت کسب وکارهای اینترنتی برای حل مسأله

بازاریابی محصولات کشاورزی و حذف واسطه ها

یکی از مهمترین راهکارهای ساماندهی نظام توزیع است .

مصاحبه مفصل سروبان و نتایج بررسی ها در مورد نظام توزیع تولید کشاوزی !!!

نشان میدهد تفاوت قیمت انواع میوه از سر باغ تا خرده فروشی 5-4 برابر استو واسطه ها برندگان اصلی تجارت محصوالت کشاورزی در ایران هستند .

نازنین اکبرنیا :

بخش کشاورزی با وجود تمام مشکلات آن همواره با ثبات ترین بخش اقتصاد ایران بوده است .

آمارهای منتشر شده از رشد اقتصادی کشور در سال 98 هم نشان میدهد

با وجود منفی شدن بسیاری از فعالیتهای اقتصادی بخش کشاورزی رشد قابل مالحظهای داشته است .

ظرفیت بالای بخش کشاورزی برای رونق دادن به اقتصاد کشور فرصتی است که در صورت تدوین

و اجرای برنامه های درست ، میتواند زمینه ساز تحقق جهش تولید

در این بخش و حتی سایر بخشهای اقتصاد کشور باشد .

با این حال بسیاری از مسائل این حوزه از سالها پیش مطرح بوده

و تاکنون فکری به حال آنها نشده است .

از جمله این مسائل، نظام توزیع سنتی است.

بسیاری از کشاورزان هر ساله به دلیل نبود نظام توزیع مناسب ،

مجبور به فروش محصولات خود به واسطه ها میشوند .

واسطه های این بازار هم با خرید محصولات کشاورزی و باغی به پایینترین قیمت و فروش آنها به چند برابر قیمت،

ضمن تحمیل زیان به کشاورزان، باعث رشد بی ضابطه قیمت

محصولات کشاورزی و نارضایتی مصرف کنندگان میشوند .

حد فاصل دسترنج ناچیز کشاورزان و قیمتهای نجومی محصولات

کشاورزی، همان سودهای بادآوردهای است که هر ساله نصیب

دلالهای این بازار میشود.

برای اطلاع از جدیدترین اخبار کشاورزی اینجا کلیک کنید!!

جولان واسطه ها در بخش کشاورزی و تحمیل زیان به کشاورزان و مردم

در حالی است که استفاده از نظام توزیع مدرن اکنون پیشرفت بسیار زیادی در کشور داشته است .

استفاده از ظرفیت کسب وکارهای اینترنتی برای حل مسأله بازاریابی محصولات کشاورزی

و حذف واسطه ها، یکی از مهمترین راهکارهای پیش روی مسئولان

برای ساماندهی نظام توزیع در بخش کشاورزی و البته حمایت از کشاورزان است.

این روزها در اوج فصل برداشت میوه های تابستانی، جولان دلالان در بازار داد تولید کنندگان را درآورده

و مصرف کننده ها هم دل چندان خوشی از قیمتها ندارند.

قیمت تمام شده محصوالت کشاورزی و باغی از مزرعه تا میدان مرکزی تره بار

و رسیدن به دست مغازه دارها چندین بار افزایش مییابد تا با اختالف زیادی به دست مصرفکننده برسد.

به گزارش وطن امروز:

نبود نظارت در نظام توزیع محصوالت کشاورزی و باغی

مسأله گرانی میوه در بازار را به وجود آورده و

در این آشفته بازار، سود خوبی هم نصیب دلالان میشود.

بررسیها نشان میدهد تفاوت قیمت انواع میوه از سر باغ تا خرده فروشی ۴ تا ۵ برابر است

و واسطه ها برندگان اصلی تجارت محصولات کشاورزی در ایران هستند.

وجود دلالها و واسطه ها در جامعه کشاورزی کشور حقیقت تلخی است

که با جسارت و گستاخی، عدالت را به مسلخ میبرند.

وقتی دیگرعرصه های جامعه هم جوالنگاه دلالان میشود، آنگاه عمق فاجعه در عرصه کشاورزی

با قشر ضعیف و آسیب پذیرش و با کمترین میزان پیوند صنفی و همبستگی بخوبی نمایان است.

پیامدهای نامطلوب دلالی و واسطه گری، امروزه به بیماری فاجعه باری تبدیل شده که بیش از هر زمانی

امر تولید را مختل کرده و کمر تولیدکننده، بویژه در بخش کشاورزی را درهم شکسته است.

کشاورزان در ایران ، با شرایط بحرانی سفره های آب زیرزمینی که کارشان را با ریسکی بسیار بالا مواجه کرده است

، نه تنها سودی از تولید محصوالت نمیبرند

بلکه حتی محصول خود را زیر قیمت تمام شده نیز میفروشند؛

البته این اتفاق در شرایطی رخ میدهد که مصرفکنندگان از قیمت بالایی محصولات

گله مند هستند و این دوگانگی موضوعی است که نشان میدهد در فاصله بین تولید محصوالت تا زمانی

که به دست مصرف کننده برسد، اتفاقاتی رخ میدهد که مسلما برای هیچکدام از ۲ طرف این معادله نفعی در بر ندارد.

علی اکبر مهرفرد، قائم مقام بازرگانی وزیرجهاد کشاورزی با اشاره به ادامه حضور واسطه ها در بازار

محصوالت کشاورزی، معتقد است امروزه فاصله قیمتی عرضه تا مصرف محصولات کشاورزی 2 تا 4 برابر است

به طوری که بعضی محصولات در مزرعه کیلویی 400 تومان خریداری میشود اما در بازار 2000 تومان به فروش میرسد.

به نظر کارشناسان

افزایش حضور دلالها برای خرید محصولات کشاورزی با قیمت ارزان

از دلیل اصلی مهاجرت کشاورزان به شهرهاست؛ آنها میگویند :

خرید محصولات تولیدی با قیمت ارزان توسط واسطه ها نه تنها سبب کاهش درآمد

کشاورزان ، بلکه عاملی برای مهاجرت آنها به شهرهای نیز بزرگ شده است.

به دنبال مهاجرت کشاورزان به شهرها، آنها به شغلهای کاذب و غیررسمی

گرایش پیدا میکنند و این امر سبب خروج بخشی از نیروی فعال در بخش کشاورزی

از فرآیند تولید میشود.

عمده محصولی که در مزارع یا باغات ایران به دست میاید تنها یک مسیر را طی میکند از مزرعه توسط دلالان به سمت میادین میوه و تره بار حرکت میکند.

به دلیل این مسأله و نیز عدم درجه بندی محصول در مزرعه

کارخانه های صنایع غذایی نیز ناچارند بیشتر مواد اولیه خود را از

میادین میوه و تره بار تهیه کنند که واسطه ها و دلالان میوه

عمدتا هیچگونه تحصیلات آکادمیکی در زمینه کشاورزی ندارند

چند دست میوه ها را خرید و فروش میکنند و در بعضی مواقع با چندین برابر قیمت تمام شده به فروش میرسانند.

این واسطه ها و دلالان حتی از خلا نظارتی نهادهای مسئول سوء استفاده را میکنند و خود درجه بندی محصولات

کشاورزی را انجام میدهند.

بنابراین بر حسب این موضوع

اقلام مصرفی مردم طبقه بندی میشود که درجه یکها برای

مردم متمول و آنهایی که از کیفیت کمتری برخوردار هستند برای اقشار دیگر جامعه ارسال میشود.

در کشور ما میزان کشت یک محصول به دلیل نوسان قیمت در بازار، با نوسانات زیادی مواجه است.

احمدعلی کیخا، نماینده مردم زابل، زهک و هیرمند در مجلس شورای اسالمی

با انتقاد از سیستم نظارت و حمایت از کشاورزان، میگوید :

متأسفانه شرایط در کشور به گونه ای است که تنها 25 درصد از قیمت فروش محصولات کشاورزی

به مصرف کنندگان، به دست کشاورز میرسد و 75 درصد باقیمانده روانه جیب دلالها و واسطه ها میشود.

ما کار میکنیم؛ دلال سود میبرد!

پای درد دل کشاورزان و باغداران که مینشینم، از بی توجهی مسئولان گلایه دارند

و اینکه نبود حمایت از تولیدکننده و نظارت در پروسه فروش محصولات، آنها را ناچار

به همکاری با واسطه ها میکند.

حسنعلی صفری یکی از باغداران غرب کشور است.

او هم مانند بسیاری دیگر از باغداران و کشاورزان با ابراز نارضایتی از نابسامانی های بازار میوه و تره بار، میگوید:

ما با زحمت زیادی محصول را تولید کرده و به مرحله برداشت میرسانیم

اما زمان فروش محصول همه سود به جیب واسطه ها میرود.

صفری از صادرات میوه به عراق میگوید و اینکه سال گذشته آلبالوهای باغش را به این کشور فرستاده

امسال اما واسطه ها بازار کارش را کساد کرده اند.

او میگوید:

امسال هر کیلو آلبالو را 8 هزار تومان فروختم که علاوه بر آن هزینه باربری

برای ارسال محصول به تهران و حدود 15 تا 20 درصد حق دلالی را هم پرداختم.

این باغدار با تأکید بر اینکه نامناسب بودن قیمت میوه در بازار هم برای تولید کننده و هم مصرف کننده

یکی از مشکلات اساسی این حوزه است تصریح میکند:

باغداران کود شیمیایی، سم و سایر نیازهای خود را از بازار آزاد تهیه میکنند و هیچ حمایت دولتی

در این باره وجود ندارد؛ با این حال اگر فرصتی فراهم شود که در قالب یک تعاونی

یا طرح کارآمد دیگر بتوانیم محصولات را بهصورت مستقیم عرضه کنیم،

حداقل دست واسطه ها کوتاه میشود.

با اينكه بخش كشاورزي سهم قابل توجهی در توليد ناخالص ملي كشور دارد و در شرایط فعلی اقتصادی توسعه بخش کشاورزی را یکی از راه حلهای اساسی نجات از بحران اقتصادی میدانند

اما سیستم سنتی تولید، فروش و توزیع محصول باعث شده آمار دقیقی از این حوزه به ثبت نرسد و کشاورزان و باغداران

هم استقلال و خودکفایی الزام را برای فروش محصولاتشان نداشته باشند.

محمدغفاری باغدار دیگری است که با او گفتوگو میکنم، غفاری تولیدکننده انگور است و عمده محصول خود

را به صورت کشمش عرضه میکند. او میگوید:

چون در روستا تعاونی نداریم، مجبوریم به صورت انفرادی برای فروش محصول اقدام کنیم

و در این میان هیچ نقشی هم برای تعیین قیمت نداریم . بزرگترین مشکل ما در حوزه تولید محصوالت خشکبار و باغی این است

که تولید کننده نرخ را تعیین نمیکند ، بلکه تعیین قیمت توسط دلال ها انجام میشود و ما ناچار به پذیرش هستیم.

غفاری در پاسخ به این سوال که چرا خودتان برای فروش مستقیم محصول اقدام نمیکنید، میگوید :

دلالها همیشه با خریدار عمده در ارتباطند اما ارتباط ما سالی یک بار آن هم در زمان برداشت محصول است.

از طرف دیگر متأسفانه وقتی خودمان بخواهیم محصول را مستقیم عرضه کنیم هزار عیب و ایراد بر آن میگذارند

اما اگر همان محصول با همان کیفیت توسط دلال به صنایع بسته بندی یا تبدیلی عرضه شود، میشود بهترین محصول بازار.

■ چرخه اقتصادی کشاورزی ناقص است!

رئیس اتحادیه صنف بارفروشان میوه و تره بار تهران اما معتقد است مشکل اصلی این حوزه به زیرساختهای

وزارت جهاد کشاورزی مربوط میشود .

مصطفی دارابی نژاد میگوید:

کشاورزان و باغداران به دلیل اینکه توان مالی برای بسته بندی یا انبار کردن محصولات را ندارند، بار را پیش فروش میکنند.

در این میان تنها نقش تعاونی های روستایی هم این است کود شیمیایی را که با ارز دولتی خریداری شده با نرخ آزاد

به کشاورزو باغدار بفروشند!

او با بیان اینکه وزارت جهاد کشاورزی میتواند با اعطای تسهیلات کم بهره به کشاورزان و باغداران

چرخه واسطه گری را در بازار قطع کند، تأکید میکند :

اگر کشاورز توانایی بسته بندی یا انبار کردن محصولات را داشته باشد، این زنجیره هم قطع شده و باغداران میتوانند در

فرصت مناسب محصول را به صورت مستقیم در میادین عرضه کنند.

سید سعید راد، مدیرعامل سازمان مدیریت میادین میوه و تره بار شهرداری تهران هم در گفتوگو با وطن امروز

با اشاره به تالش این سازمان برای

حذف نقش دلالان در بازار میوه گفت:

سازمان مدیریت میادین شهرداری تهران با در اختیار داشتن 245 میدان و بازار میوه و تره بار در سطح شهر تهران

بستر عرضه محصولات کشاورزی و باغی را فراهم آورده و تلاش کرده با حذف نقش واسطه ها و دلالان از این مراکز

فاصله تولید تا مصرف را به سود تولید کنندگان و مصرف کنندگان کاهش دهد اما با توجه به وظایف سازمانی و حدود اختیارات

این سازمان نمیتواند در فرآیند عرضه میوه و ترهبار در کشور ورود کرده و در این باره اقدامی انجام دهد.

استارت آپ ها یاور کشاورزان برای عرضه مستقیم !

با این تفاسیر، بازاریابی نوین و ایجاد بسترهای جدید برای رفع مشکلات تولید و فروش سنتی محصولات کشاورزی

راهکار مناسبی برای حذف واسطه ها در این پروسه به نظر میرسد؛ اقدامی که در سالهای اخیر در قالب برنامه های مختلف

از جمله فعالیت های استارت آپی مورد توجه قرار گرفته است. در سالهای اخیر برخی شرکتهای دانش بنیان به این عرصه وارد شده اند.

هدف آنها این است که با مدیریت بازار و تجاری سازی محصولات کشاورزی، در فرآیندهای بازارسازی

بازاریابی بازاررسانی فرصت انتخاب بیشتری برای کشاورز و تولیدکننده فراهم کنند.

سید عرفان میرطالبی ، مدیر استارتآپ سروبان ، در طی مصاحبه مفصل سروبان با وطن امروز گفت :

تفاوت عمده قیمت تمام شده محصول از مزرعه و باغ تا زمانی که به دست مصرف کننده برسد باعث شد

به دنبال راهکار اساسی برای حل این مسأله باشیم . برایرسیدن به این هدف، پلتفرم مشخصی را طراحی کرده و بر اساس آن

3 بخش به عنوان بازار عمده ، بازار خرد و بازار جزء را مشخص کردیم.

در بازار عمده محصولات صادراتی تا محصولات ضایعاتی به صورت عمده معرفی شده و در اختیار

متقاضیان بخشهای مختلف شامل صادرکننده ها، حجره داران، صنایع تبدیلی و… قرار میگیرد.

در بخش دوم بازار بیشتر متقاضیان، اصناف و مغازههای میوه فروشی و رستورانها هستند

و بخش سوم هم به صورت پیشنهادی است که به شکل دورهای و با عرضه محصولات مشخص برای مصرف کنندگان خانگی

انجام میشود. میرطالبی در بخش دیگری از صحبتهای خود با بیان اینکه این استارتآپ ویترین مزارع کشاورزی است

خاطرنشان میکند : این استارتآپ از طریق سایت، اپلیکیشن، سامانه پیامکی و سامانه صوتی فعال است

و کشاورزان و باغداران میتوانند مشخصات محصول خود را در سامانه ثبت کنند .

وی واسطه های مضر در فرآیند رسیدن محصول به مصرف را از دغدغه های اساسی این حوزه دانسته و میگوید:

بازار حوزه کشاورزی بسیار سنتی است و عمده فروش محصوالت از طریق واسطه ها انجام میشود با این حال هدف ما این است

که کسی را از چرخه خرید حذف نکنیم ، بلکه میخواهیم این روند را ساماندهی کنیم.

قیمت تمامشده در فضای کشاورزی، هم برای تولیدکننده، هم برای سیاست گذار و هم برای خریدار نامشخص است

اگر بتوانیم فضا را شفاف تر کنیم بسیاری از مشکلات این حوزه هم از بین خواهد رفت.

او میگوید : حجره دارهای اصلی و بارفروشان در شهرهای مختلف با توجه به ظرفیتهای استارت آپ، ارتباط خوبی

با سروبان برقرار کرده و ۱۰۰ حجره دار با ارائه مدرک اعلام آمادگی کرده اند محصوالت مختلف را هم با درصد سود پایینتر

هم به صورت امانی و هم با شفافیت بیشتر بفروشند. با این حال متأسفانه در شرایط فعلی ما نمیتوانیم ظرفیت بازار

را پاسخ دهیم، زیرا تقاضا بیشتر از عرضه است و تأمین کننده به اندازه کافی وجود ندارد.

میرطالبی درباره شناسایی کشاورزان در مناطق مختلف کشور و معرفی این استارتآپ به تولیدکننده ها هم میگوید :

در حال حاضر ارتباط با کشاورزان ، بخشی از طریق مراجعه حضوری و بخشی از طریق معتمدان محلی انجام میشود.

در این باره با بسیج سازندگی هم مذاکراتی داشتیم و قرار شده با کمک گروههای جهادی که در مناطق حضور دارند

شیوه عرضه مستقیم محصول به کشاورزان محلی معرفی شود.

این فعال استارت آپی با تأکید بر اینکه ما تلاش میکنیم تکنولوژی را به روستاها ببریم، میگوید :

در قالب این طرح ، مازاد سود فروش محصول را در قالب کمک هزینه خرید محصولات فناوری به روستاها برمیگردانیم

و در کنار آن بشدت مراقب هستیم واسطه جدید ایجاد نکنیم.

به گفته میرطالبی، استارت آپ آنها پروسهای برای صحت سنجی کشاورزان در نظر گرفته

و بر اساس آن تاکنون ۲۶ هزار مورد در سامانه به ثبت رسیده که از این تعداد حدود5 هزار و 300 کشاورز

ساماندهی شده اند. این استارت آپ تا امروز در ۴۳۰ روستا معرفی شده و در حال حاضر ماهانه ۳ هزار تن فرصت معامالتی

ایجاد کرده است.

مدیرعامل سازمان مدیریت میادین میوه و تره بار شهرداری تهران هم ضمن تأیید این موضوع به وطن امروز میگوید :

بتازگی با همکاری یکی از مجموعه های بزرگ استارت آپی، کار فروش غیرحضوری انواع میوه، سبزیجات

صیفی جات و محصولات پروتئینی و سوپرمارکتی را با اطلاع رسانی محدود در13 میدان میوه و تره بار که البته هر

22منطقه تهران را پوشش میدهند، آغاز کرده اایم. پس از ارزیابی و بررسی آثار و نتایج این طرح و برطرف کردن اشکالات

و ایرادات احتمالی و رفع خلاء، این طرح به همه میادین و بازارهای میوه و تره بار تسری یافته و نسبت به اطالع رسانی

گسترده آن اقدام خواهد شد. از پیشنهادهای اجرایی و عملیاتی

در این حوزه حمایت و از امکانات موجود خود برای معرفی استارت آپها استفاده میکنیم.

با این وجود در حال حاضر چه در شیوه مدرن و چه درشیوه سنتی عرضه محصولات کشاورزی و باغی

اختلاف زیادی در قیمت گذاری وجود دارد و یک محصول با کیفیت یکسان در مغازه های سطح شهر با قیمتهای متفاوتی

عرضه میشود. رئیس اتحادیه صنف بارفروشان میوه و تره بار تهران درباره نابسامانی های بازار میوه میگوید :

ما به صورت میانگین 15 تا 20 هزار تن در روزهای معمولی سال و در مناسبت های خاص مانند نوروز و یلدا

حدود 30 هزار تن ورودی بار در میدان داریم. روزهای یکشنبه و چهارشنبه هر هفته با حضور نماینده اتحادیه

بارفروشان، نماینده خرده فروشان و نماینده بازرسی وزارت صنعت و معدن بر اساس عرضه و تقاضای بازار

نرخهای جدید تعیین میشود. این نرخها در 3 بخش حداقل، ممتاز و عالی است و فروشنده بر اساس نوع محصول مجاز است

20 تا 35 درصد قیمت را افزایش دهد؛ با این حال برخی فروشنده ها به این میزان اکتفا نکرده و قیمتها را 50 تا 60 درصد

اضافه میکنند که این امر خلاف قانون است.

مدیرعامل سازمان مدیریت میادین میوه و تره بار شهرداری تهران هم با بیان اینکه کمیته نرخ گذاری

سازمان مدیریت میادین شهرداری تهران به صورت هفتگی قیمت محصولات میادین و بازارهای میوه و تره بار را تعیین

و اعالم میکند ، میگوید:

اجرای این نرخ نامه در همه میادین و بازارهای میوه و تره بار ضروری بوده

و مدیران میادین و رؤسای بازارها باید بر حسن اجرای آن نظارت مستمر و مستقیم داشته باشند.

علاوه بر این، تعداد زیادی از ترازوهای موجود در غرفه های میادین و بازارها به سامانه نرخ گذاری متصل شده اند

و پس از نرخ گذاری، قیمت جدید در این ترازوها اعمال میشود.

راد درباره اختلاف قیمت محصولات در میدان مرکزی میوه و تره بار با مغازه های سطح شهر هم تأکید میکند :

فعالیت میدان مرکزی میوه و تره بار زیر نظر اتحادیه است و این سازمان در میدان مرکزی میوه و تره بار

صرفا وظیفه ارائه خدمات عمومی را بر عهده دارد.

نظارت بر میوه فروشی های سطح شهر هم بر عهده این سازمان نیست. ما مسؤولیت نرخ گذاری در

میادین و بازارهای میوه و تره بار را که در اختیار سازمان مدیریت میادین هستند بر عهده داریم .

البته در حال حاضر قیمت انواع میوه در میادین میوه و تره بار نسبت به میانگین قیمت های سطح شهر

بیش از 30 درصد و قیمت محصولات فرنگی 34 درصد پایینتر است.

فعالیت استارت آپ ها هنوز برای بسیاری از کشاورزان و باغداران نقاط مختلف کشور ناشناخته است

اما به نظر میرسد در صورت تبلیغات مناسب و برنامه ریزی بلند مدت در این حوزه، مشکلاتی که توسط واسطه های

بازار تولید و توزیع ایجاد میشود، کاهش قابل توجهی داشته باشد .

برای خرید و فروش محصولات کشاورزی خود در سایت سروبان ابنجا را کلیک کنید !!

تماس و ارتباط با کارشناسان مجرب شرکت سروبان !!