گیاه رزماری سروبان
خواص گیاه رزماری
فوریه 8, 2020
خیار های اسلایس شده در لیوان آب سروبان
خواص و فواید خیار
فوریه 12, 2020

تسهیل در خرید و فروش محصولات کشاورزی

کشاورزانی که جوامع ما را غذا می دهند، استطاعت تامین غذای خودشان را ندارند. یکی از معضلات اساسی کشاورزی ایران، نبود ساختار خرید و فروش مستقیم محصولات کشاورزی است؛ معضلی که مانع رسیدن سود به کشاورزان می شود و از طرفی هم بازار محصولات کشاورزی را با نوسان‌های بسیاری مواجه می کند. در این میان، کسانی که حاصل دسترنج کشاورز را با کمترین قیمت می برند و سود کلانی هم از این چپاولگری عایدشان می شود، دلالان یا همان واسطه های مضر هستند.

اختلاف قیمت محصولات کشاورزی از مزرعه تا سفره

با توجه به تنوع آب و هوایی و اقلیم در ایران، بستر مناسبی برای تولید انواع محصولات کشاورزی در کشور فراهم است، اما در برخی مواقع اختلاف قیمت از مزرعه تا سفره در سایه کمبود نظارت متولیان امر، وجود واسطه های متعدد و همچنین نبود ساز و کار مناسب برای تامین و توزیع، به حدی بالاست که اقلام میوه و صیفی با اختلاف چند برابری به دست مصرف کننده نهایی می رسد.

کشاورزی ایران در لبه تیغ

اگر چه اکثر افراد تصور می کنند که کشاورزان از آشفتگی بازار، سودهای حداکثری میبرند، اما در بسیاری از مواقع قیمت خرید محصولات در بازار به حدی پایین است که کشاورزان تمایلی به برداشت محصول از مزرعه و باغ خود ندارد و استمرار این روند در آینده ای نه چندان دور، پایداری تولید و کشاورزی خوب و سالم را در معرض خطر قرار خواهد داد. طبق بررسی های صورت گرفته در ماه های گذشته و با برداشت محصولات کشاورزی و باغی از جمله خیار، گوجه‌فرنگی، هندوانه، کدو، شلیل، آلو، انار و مرکبات و ... دلالان و واسطه‌ها این محصولات را با قیمت بسیار پایینی در مزرعه از کشاورزان و باغداران خریداری می کنند به طوری که بسیاری از کشاورزان با توجه به هزینه بالای برداشت و همچنین درآمد پایین حاصل از فروش محصول، تمایلی به برداشت و فروش آن ندارند.

پیامد اختلاف قیمت مزرعه تا خانه

اختلاف چند برابری قیمت میوه از مزرعه تا سفره بدان معناست که کشاورز با نرخ نازلی محصول خود را به واسطه فروخته است که در بسیاری از موارد حتی جوابگوی هزینه‌های گزاف تولید نیست و با استمرار روند سودجویی دلالان و متضرر شدن کشاورزان نه تنها سرمایه گذاری در این بخش کاهش می یابد، بلکه مصرف کننده ناگزیر است چند برابر قیمت واقعی برای خرید محصول بپردازد.

خروج سالانه ارز از کشور

بنابراین هر ساله شاهد صحنه های دور ریختن محصولاتی همچون هندوانه، گوجه فرنگی، سیب و ... هستیم و فیلم‌ها و عکس‌های زیادی از مناطق مختلف کشور هر سال در فصل تابستان منتشر می شود که حاکی از آن است که این محصولات کشاورزی پس از برداشت یا اصلا خریده نمی شوند یا به قیمت خیلی نازلی به فروش می رسند. در شرایطی که میوه کشاورزان این سرزمین این گونه به بدترین شکل به ضایعات و خوراک دام تبدیل می شوند، سالانه ارز زیادی برای واردات میوه از کشور خارج می شود.

سلاخی کشاورزی ایران

با توجه به شرایط ذکر شده، کشاورزی ایران در معرض خطر است و اگر زودتر به فکر نباشیم این صنعت رفته رفته در ایران به انقراض و نابودی کشیده خواهد شد و جهت تامین نیاز کشور دست به دامان واردات این محصولات خواهیم شد و این یعنی سلاخی کشاورزی ایران.
این اتفاق تاسف‌بار در عرصه کشاورزی کشور، این سوال را در اذهان عمومی ایجاد می کند که چرا هیچ تدابیری برای جلوگیری از این فاجعه اندیشیده نمی شود.

عرضه محصولات از طریق زنجیره های تامین کوتاه

در حال حاضر با وجود این مشکلات، بازار کشاورزی به سمت و سویی پیش میرود که برخی کشاورزان به دنبال عرضه مستقیم تولیدات خود از طریق زنجیره های عرضه کوتاه مدت و در نهایت رشد مستقیم خود هستند و بازارهای گسترده ای را برای تولیدات خود هدف قرار می دهند و مصرف کنندگان نهایی محصولات کشاورزی نیز، تمایل زیادی به برقراری ارتباط مستقیم با محل تولید دارند که این مسئله یک روند عمیق و ریشه دار است.
زنجیره های تامین کوتاه مدت برای مصرف کنندگان اطمینان بخش است و اکثر افرادی که محصولات کشاورزی مورد نیاز خود را بطور مستقیم از خود کشاورز تامین می کنند اظهار می دارند که "دیگر احساس نمی کنم که نمی دانم چه می خرم."
زنجیره های تامین کوتاه مدت به روشی اشاره دارد که پس از عبور از تعداد کمی واسطه ، به مصرف کنندگان نهایی می رسد. در این حالت لزوماً فاصله جغرافیایی از مزرعه تا سفره کاهش نمی یابد.

اینترنت و عرضه محصولات کشاورزی

یکی از روش های توسعه زنجیره های تامین کوتاه مدت، ایجاد بسترهایی برای برقراری کشاورزی آنلاین است. توسعه اینترنت باعث شده است که بیشتر مراکز خرید و فروش از آن در فعالیت های تجاری خود استفاده کنند. علاوه بر ارتباطات و کاربردهای گسترده تبلیغاتی، اینترنت به عنوان شبکه فروش گسترده محصولات از محبوبیت زیادی برخوردار است و علیرغم موانع بسیار در زمینه فروش محصولات کشاورزی از طریق اینترنت، تولیدکنندگان محصولات کشاورزی سعی در ایجاد و گسترش این مسیرهای بازاریابی دارند.

نفوذ صنعت کشاورزی در دنیای دیجیتال

با افزایش نفوذ اینترنت در جوامع، استارت آپ هایی با هدف نزدیک تر کردن محصولات کشاورزی به مصرف کننده و نهاده های کشاورزی به کشاورزان، ایجاد شده اند. هدف این استارتاپ ها حذف حداکثری واسطه های مضر است که در نهایت نتیجه عرضه بی واسطه محصولات کشاورزی یک معامله سه سر برد خواهد بود که به نفع کشاورز، مصرف کننده نهایی و جامعه است.

سامانه خرید و فروش مستقیم محصولات کشاورزی

پیشنهاد میکنم این مقاله را هم مطالعه کنید: سامانه خرید و فروش مستقیم محصولات کشاورزی

نمونه های زیادی از وبسایت ها و اپلیکیشن های مختلف به این منظور راه اندازی شده اند. در ایران نیز با شروع دهه 70 شمسی و رشد روزافزون استارتاپ ها، تیم هایی به دنبال تحقق بازار کشاورزی آنلاین بوده اند و بستری را فراهم کرده اند تا عرضه مستقیم محصولات کشاورزی در شرایط امن و راحتی اتفاق بیفتد.
یکی از موفق ترین تیم ها در این زمینه می توان به استارت آپ کشاورزی سروبان اشاره کرد. سروبان سعی در برقراری ارتباط مطمئن و آسان میان تولید کنندگان حوزه کشاورزی و مصرف کنندگان عمده و خرد در سراسر کشور دارد. امید است با ورود هر چه بیشتر صاحبان ایده، دارندگان کسب و کار و افراد علاقه مند به سرمایه گذاری در این زمینه شاهد رشد روزافزون و سوددهی مناسب در تمامی حوزه های کشاورزی برای جامعه کشاورزی ایران باشیم.

نویسنده: خانم سمیرا صمدزاده